سیستم خنک کننده دیزل ژنراتور یکی از بخش های مهم دیزل ژنراتور است که برای خنک کردن دستگاه استفاده می شود. روشن شدن این دستگاه با تولید گرما و حرارت است. در ژنراتورها از رساناهای زیادی نظیر آهن، مس، آلومینیوم و… استفاده می‌شود. این رساناها سبب می‌شوند تا با عبور جریان برق از آنها، گرما تولید شود. این گرما باعث آسیب به قطعات دستگاه دیزلی می‌شود. همچنین سبب می‌شود تا لایه‌‌ی روغن بر روی آنها از بین برود. بنابراین سیم پیچ‌ها می‌سوزند. به همین دلیل باید این گرما را از ژنراتور خارج کرد. برای انجام این کار از سیستم خنک کننده استفاده می‌شود. با خارج کردن آن، لوازم و بخش‌های دیزل ژنراتور کمتر آسیب می‌بیند.

دو سبک رایج سیستم خنک کننده عبارت است از: سیستم حلقه بسته و حلقه باز. سیستم حلقه بسته دارای پمپ‌های خنک کننده، فن خنک کننده و رادیاتور می‌باشد. علاوه بر این موارد در برخی اوقات بعد از خیرد دیزل ژنراتور، کل این مجموعه را بر روی کانتینر و تریلر نصب می‌کنند. در این خنک کننده، اتیلن گلیکولبه واسطه اجزای سیستم خنک کننده به گردش در می‌آید. اگر نمی‌دانید که سیستم خنک کننده چه نوع‌هایی دارد و عملکرد و نقش آن چیست؟ با ما در ادامه این مطلب از دیزل ژنراتور پیشرو همراه باشید.

انواع سیستم‌های خنک کننده دیزل ژنراتور

برای خنک کردن این دستگاه نیاز به دو نوع سیستم زیر داریم:

سیستم هوا خنک

موتور این سیستم خنک کننده دیزل ژنراتر با گردش هوا سبب می‌شود تا دما کم شود. سیستم هوا خنک دو سیکل خنک سازی دارد که به دو روش زیر می‌باشد:

روش تهویه باز : این سیکل باعث گرفتگی اگزوز هوای اطراف دستگاه می‌شود. سپس هوا را به قسمت جلوی دستگاه انتقال می‌دهد. به دلیل اینکه هوا این مسیر را طی می‌کند، باعث خنک سازی دستگاه می‌شود.

روش هوا محصور : در این روش هوا از دستگاه دیزلی خارج نمی‌شود. با افزایش فشار هوا، فن دستگاه روشن می‌شود. همین امر سبب ختکی دمای داخل دستگاه می‌شود.

سیستم آب خنک یکی از سیتم‌های خنک کننده دیزل ژنراتور

این سیستم با نام سیستم خنک کننده مایع شناخته می‌شود. دلیل نامگذاری آن به این دلیل است که به غیر از آب از انواع روغن‌های دیزل ژنراتور، ضدیخ یا هیدروژن برای خنک سازی دیزل ژنراتور استفاده می‌شود.مراحل خنک کاری دستگاه با این سیستم به شرح زیر است:

1. با روشن شدن دستگاه، واتر پمپ شروع به حرکت می‌کند. سپس فن فعالیت خود را آغاز می‌کند.
2. موتور به دمای حداقلی میرسد و ترموستات باز می‌شود.
3. برای انتقال ضدیخ به پمپ آب از لوله کف رادیاتور استفاده می‌شود.
4. ضدیخ به سرعت از طریق واتر پمپ وارد بلوک سیلندر می‌شود.
5. حرکت ضد یخ از داخل سیلندر باعث انتقال حرارت می‌شود و دما را کاهش می‌دهد.
6. بعد از حرکت در داخل سیلندر به بخش ابتدایی می‌رود و دمای آن بخش را هم نیز کم می‌کند.
7. زمانی که دما بالاتر از حداستاندارد است، ترموستات آب را ابتدا به قسمت بالایی و سپس به قسمت پایینی رادیاتور می‌فرستد. سپس با عبور از فن خنک می‌شود و مجددا در شبکه جریان پیدا می‌کند.سپس موتور روشن می‌شود.

اجزای تشکیل دهنده سیستم خنک کننده دستگاه دیزلی

با توجه به اینکه نوع سیستم خنک کننده دیزل ژنراتور متفاوت است، بنابراین اجزای تشکیل دهنده آن هم متفاوت است. برای مثال در سیستم هوا خنک، رادیاتور و پمپ آب وجود ندارد. اما در سیستم خنک کننده مایع این جزا وجود دارند. اما به طور کلی این سیستم دارای قطعات زیر می‌باشد:

• فن رادیاتور : این بخش از سیستم خنک کننده دیزل ژنراتور زمانی شروع به کار می‌کند که دستگاه، دمای زیادی دارد.
• پمپ :برای اینکه مایع به درون موتور و دیگر بخش‌ها وارد شود نیاز به یک فشار دارد. این فشار توسط پمپ تهیه می‌شود. واتر پمپ‌ها با توجه به اندازه موتور، قدرت‌های متفاوتی دارند.
• اینترکولر: زمانی که دستگاه 2 یا چند سیال تماسی ندارند، اینترکولر باعث انتقال حرارت بین روغن و جریان هوا می‌شود.
• کولر روغن موتور :این بخش از سیستم خنک کننده دیزل ژنراتور وظیفه خنک کردن روغن موتور را بر عهده دارد. روغن موتور در زمانی که بیش از حدحرارت دارد، روغن با ورود به درون کولر از طریق آب خنک می‌شود.

رادیاتور و آب رادیاتور دیزل ژنراتور

رادیاتور یکی از اجزای سیستم خنک کننده دیزل ژنراتور است. مایعی که گرما را از دستگاه می‌گیرد وارد رادیاتور می‌کند. رادیاتور با جریان هوا باعث خنک سازی مایع و آب رادیاتور می‌شود. این مایع خنک شده وارد موتور دستگاه دیزل ژنراتور می‌شود و درون موتور پمپاژ می‌شود. این عمل دائما تکرار می‌شود.  در ژنراتورهای بزرگ از 2 رادیاتور برای خنک سازی مایع استفاده می‌کنند.

مایع خنک کننده سیستم خنک کننده دیزل ژنراتور چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟

مایع خنک کننده موتور ترکیبی از آب پاک با کیفیت خوب (آب مقطر) و مخلوط ضد یخ اتیلن گلیکول است. هرگز از آب به عنوان مایع خنک کننده استفاده نکنید. خنک کننده وظیفه روغنکاری بلبرینگ‌های خنک کننده روغن را دارد. همچنین در برابر رنگزدگی موتور در مسیر خنک کننده محافظت می‌کند. در سیستم خنک کننده مایع از هر نوع مایعی نمی‌توان استفاده کرد. مایع باید ویژگی‌های خاصی داشته باشد. این ویژگی‌ها شامل موارد زیر می‌باشد:

• عدم خوردگی قطعات
• از ضدیخ با ترکیب اتیلن گلیکول یا سدیم نیتریت استفاده کنید.
• ضدیخ را حداقل 6 و حداکثر 12 ماه یکبار عوض کنید.

تعمیر سیستم خنک کننده دیزل ژنراتور

برای اینکه دائما نیاز به تعمیر دیزل ژنراتور نداشته باشید، باید روش‌های زیر که برای نگهداری دیزل ژنراتور است را رعایت کنید:

• ژنراتور را قفل کنید.
• درپوش فشلر را زمانی که موتور دستگاه دیزلی داغ است، جدا نکنید.
• مایع خنک کننده سمی است. به همین دلیل باید از دسترس کودکان و حیوانات خارج کنید. همیشه سعی کنید در زمان تعویض مایع سیستم خنک کننده با رعایت نکات محیط زیستی آن را دور بریزید.
• پره‌ی خم شده را صاف نکنید. بهتر است آن را تعویض کنید و با پره خراب به کار دستگاه ادامه ندهید.
• مایع خنک کننده سیستم خنک کننده دیزل ژنراتور را به درستی پر کنید. این کار سبب جلوگیری از قفل ژنراتور می‌شود.